Koła do rusztowania, a bezpieczeństwo, komfort i wygoda pracy

Kółka obrotowe i stałe to jedne z najważniejszych akcesoriów pomagających w korzystaniu z wszelkiego rodzaju urządzeń transportowych od popularnych wózków magazynowych przez typowe „paleciaki” aż po różne urządzenia specjalistyczne pozwalające na przewożenie materiałów czy półproduktów na halach produkcyjnych. Kółek używa się także do zapewnienia możliwości łatwego przemieszczania różnego typu maszyn i urządzeń – ułatwiają one zarówno użytkowanie rozmaitego sprzętu mobilnego, jak i zmianę lokalizacji urządzeń pomocniczych – taśmociągów, przekaźników czy podnośników. Mogą posłużyć do przemieszczania pojemników, a nawet stołów warsztatowych czy szafek narzędziowych. Kółka w różnych wersjach są nieodłącznym składnikiem mebli i wyposażenia mieszkań – znajdziemy je zarówno w fotelach, jak i rozkładanych sofach, stolikach lub barkach. W wielu przypadkach będą ważnym składnikiem sprzętu medycznego, ułatwiając przemieszczane szpitalnych łóżek czy wszelkiego typu stojaków potrzebnych do obsługi cięższych urządzeń, które w razie potrzeby są ustawiane jak najbliżej pacjenta. Jednym z możliwych zastosowań są także koła do rusztowań wykorzystywanych na budowach lub przy innych pracach, czyniące z nich mobilne podesty do wykonywania robót na wysokości. Przyjrzymy się bliżej temu ostatniemu zastosowaniu i zobaczmy, jaką funkcję spełniają w nich kółka oraz jakie są wobec nich wymagania.

W jakich rusztowaniach są potrzebne kółka transportowe?

Rusztowania kojarzą się głównie z wykonywaniem robót na wysokości i dużymi konstrukcjami ustawianymi wzdłuż elewacji budynku podczas przeprowadzania prac dociepleniowych czy wykańczania fasady budynku. Rzeczywiście do najczęściej wykorzystywanych w budownictwie rusztowań należą właśnie wszelkiego rodzaju systemy ustawiane przy murach zewnętrznych budynku i mocowane do jego powierzchni, co pozwala na zyskanie dodatkowej stabilności oraz zmniejsza ciężar, z którym musi radzić sobie cała konstrukcja. Tego rodzaju rusztowania zwane rusztowaniami elewacyjnymi nadają się bardzo dobrze do wykonywania prac, które zajmują więcej czasu i wymagają dostępu do różnych części całej fasady. Sprawdzają się więc świetnie przy tynkowaniu, malowaniu, ale także innych pracach wykończeniowych, np. zakładaniu rur spustowych, rynien, a nawet przy robotach dekarskich. Z rusztowań korzysta się też przy czyszczeniu ścian i odnawianiu fasady budynku.

Istnieje jednak wiele rodzajów prac, przy których używanie tak dużych konstrukcji byłoby zupełnie niepraktyczne i pozbawione uzasadnienia ekonomicznego. Większość firm budowlanych nie korzysta z własnych rusztowań, a wypożycza je do określonych zadań. Ponieważ opłata za ich wypożyczenie i rozstawienie jest uzależniona nie tylko od okresu, w jakim będą potrzebne, ale również od powierzchni elewacji, którą zajmą, w przypadku robót prowadzonych na mniejszą skalę takie rozwiązanie może okazać się zbyt kosztowne. Ważne są również kwestie związane z czasem, jaki jest potrzebny na rozstawienie rusztowań – w przypadku konstrukcji systemowych trzeba połączyć ze sobą poszczególne elementy – konieczne będzie złożenie masztów tworzących ramę nośną, poprzeczek stężeń oraz rygli poprzecznych, na których układa się pomosty, czy wreszcie schodni oraz poręczy.

Trzeba też pamiętać, że prace wykonywane na wysokości to nie tylko typowe roboty budowlane, ale także czynności związane z instalacją albo serwisowaniem różnego sprzętu. W grę wchodzi tu np. wymiana i naprawa oświetlenia, zakładanie urządzeń klimatyzacyjnych, wentylacyjnych albo alarmów czy instalacji przeciwpożarowych. Prace wysokościowe to również obsługa urządzeń np. telekomunikacyjnych – choćby masztów czy anten – lecz także konserwacja dużych przeszkleń, żaluzji zewnętrznych, rolet antywłamaniowych i wszelkiego rodzaju neonów, bilbordów czy banerów. Poza różnymi czynnościami wykonywanymi przy utrzymaniu budynków roboty na wysokości to także naprawa i przeglądy instalacji przemysłowych, zbiorników czy wysokich maszyn i urządzeń przemysłowych.

W przypadku, gdy użycie typowych rusztowań jest za drogie i wymaga pracochłonnego rozstawiania, najlepszą alternatywą jest używanie rusztowań przejezdnych. Dają one możliwość – w zależności od konkretnego modelu – pracy na wysokości od kilku do kilkunastu metrów, a także swobodnego przemieszczania konstrukcji po każdej utwardzonej i stabilnej nawierzchni. Nie ma przeszkód, żeby korzystać z nich zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz budynków.

Rodzaje kół do rusztowań przejezdnych

Rusztowania przejezdne nazywane też rusztowaniami przestawnymi mogą mieć różną konstrukcję. Część z nich to typowe rusztowania systemowe, które składają się ze słupów przenoszących obciążenie i będących stelażem przestrzennym całości. Słupy po złączeniu parami przy użyciu odpowiednich stężeń tworzą dwie ramy, zestawiane ze sobą ryglami poprzecznymi oraz stężeniami poziomymi, za stabilność tego rodzaju konstrukcji odpowiedzialne są też stężenia ukośne, który usztywniają całość. Część roboczą rusztowania stanowi podest, który jest wyposażony w specjalne burty oraz dwie poręcze montowane na różnej wysokości, które zabezpieczają użytkowników przed wypadnięciem. Ilość podestów roboczych może być różna, podobnie jak wysokość konstrukcji, jednak przy wyższych rusztowaniach przejezdnych montowane są specjalne podpory poprawiające stabilność całości.

Równie popularnym rozwiązaniem są tzw. rusztowania modułowe. Są one składane nie z pojedynczych elementów, a z nieco większych fragmentów. Znakomitym przykładem takich systemów są rusztowania warszawskie. Są one zbudowane z identycznych modułów zespawanych z dwóch rur pionowych, między którymi umieszczono dwie rury poziome. Między nimi z kolei znajdują się dwie krótkie rurki pionowe, dzielące powstałą ramę na trzy części i usztywniające konstrukcję. W górnej części dłuższych rur pionowych znajdują się odcinki o większej średnicy, które służą do osadzana kolejnych ram tworzących następny poziom. Konstrukcja rusztowania warszawskiego jest bardzo prosta – każdy poziom to dwie ramy ustawione do siebie równolegle, a kolejny tworzą następne dwie, które są umieszczane tak, by każda z nich łączyła ze sobą dwie znajdujące się niżej.

Przemieszczanie rusztowań przejezdnych wymaga zastosowania odpowiedniego mechanizmu jezdnego, a zatem podwozia o określonej wytrzymałości. W przypadku rusztowań systemowych będą to koła przykręcane do stóp rusztowania – metalowych płytek z otworami na śruby przyspawanymi lub dokręcanymi do dolnych części słupów albo osadzone na trzpieniach. W rusztowaniach warszawskich koła będą w większości przypadków albo również dokręcane do specjalnych stóp, albo osadzone na długich, nagwintowanych prętach, które umieszcza się we wszystkich rurach pionowych dolnej części rusztowania. W rusztowaniach systemowych oraz modułowych do regulowania wysokości poszczególnych mocowań, a tym samym do wypoziomowania konstrukcji korzysta się ze specjalnych nakrętek znajdujących się na prętach albo śrub, za pomocą których mocuje się kółka.

Do wygodnego korzystania z rusztowania przejezdnego niezbędne są przynajmniej dwa kółka skrętne. Żeby można było unieruchomić rusztowanie i zapewnić bezpieczną pracę konieczne będzie wyposażenie przynajmniej dwóch kół w hamulce, blokujące możliwość niekontrolowanego przemieszczania się konstrukcji. Koła są dostępne z otworem do mocowania, trzpieniem albo śrubą. W zależności od konstrukcji i wymagań oferowane są także koła do rusztowań o różnej średnicy 100, 125, 160 oraz 200 mm oferujące różny poziom dopuszczalnego nacisku maksymalnego na jedno koło od 80 aż do 400 kg.